ทักษะสำคัญและการประยุกต์ใช้ AI ในการจัดการทรัพยากรบุคคลในยุคองค์กรอัจฉริยะ

ในยุคที่การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นรวดเร็วและต่อเนื่อง ความสำเร็จขององค์กรไม่ได้ขึ้นอยู่เพียงกับเทคโนโลยีหรือเงินทุน หากแต่ขึ้นอยู่กับ “ทุนมนุษย์” ซึ่งเป็นทรัพยากรสำคัญที่สุดขององค์กร การบริหารจัดการบุคคล (Human Resource Management) จึงต้องพัฒนาทักษะที่ตอบโจทย์อนาคต ทั้งในด้านจิตวิทยาองค์กร เทคโนโลยี และการใช้ข้อมูล (Data-Driven HR)

AI (Artificial Intelligence) ได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการจัดการทรัพยากรบุคคล ตั้งแต่การสรรหา วิเคราะห์พฤติกรรมพนักงาน ไปจนถึงการส่งเสริมการเรียนรู้และความผูกพันในองค์กรอย่างยั่งยืน

1. ทักษะสำคัญสำหรับองค์กรในการจัดการด้านบุคคล

1.1 ทักษะการเข้าใจพฤติกรรมมนุษย์ (Behavioral Insight)

การวิเคราะห์แรงจูงใจ พฤติกรรม และอารมณ์ของพนักงานเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม

1.2 การวิเคราะห์ข้อมูลบุคคล (People Analytics)

การใช้ข้อมูลเพื่อเข้าใจแนวโน้มการลาออก ความผูกพัน และประสิทธิภาพของพนักงาน

1.3 ทักษะการสื่อสารและภาวะผู้นำ

ผู้จัดการต้องมีความสามารถในการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ สร้างแรงจูงใจ และเข้าใจความหลากหลายทางวัฒนธรรม

1.4 การบริหารจัดการความเปลี่ยนแปลง (Change Management)

สามารถนำพาองค์กรปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง เทคโนโลยี หรือวัฒนธรรมองค์กร

1.5 การเข้าใจและประยุกต์ใช้ AI และเทคโนโลยีใน HR

HR ยุคใหม่ต้องรู้จักเครื่องมือ AI เพื่อช่วยวิเคราะห์ข้อมูล พยากรณ์ความเสี่ยง และเพิ่มประสิทธิภาพงานด้านบุคคล

2. การประยุกต์ใช้ AI ในงาน HR และการจัดการในองค์กร

2.1 AI ด้านการสรรหาและคัดเลือกบุคลากร (AI in Recruitment & Selection)

AI ช่วยคัดกรองใบสมัคร วิเคราะห์ทักษะที่เหมาะสมกับตำแหน่ง และลดอคติจากการคัดเลือก

  • AI ที่เหมาะสม:

    • HireVue: วิเคราะห์วิดีโอสัมภาษณ์ด้วย AI

    • Pymetrics: เกมประเมินสมอง + AI สำหรับจับคู่ทักษะกับตำแหน่ง

    • LinkedIn Recruiter + AI Matching Engine

2.2 AI ด้านการวิเคราะห์และคาดการณ์พฤติกรรมพนักงาน (People Analytics & Retention)

ช่วยคาดการณ์การลาออก ความพึงพอใจ และวัดระดับ Engagement ของพนักงาน

  • AI ที่เหมาะสม:

    • Visier: วิเคราะห์แนวโน้มแรงงาน

    • Gloat: AI Talent Marketplace ภายในองค์กร

    • Peakon (Workday): วิเคราะห์ความพึงพอใจแบบเรียลไทม์

2.3 AI ด้านการฝึกอบรมและพัฒนา (Learning & Development)

สร้างเส้นทางการเรียนรู้ที่เฉพาะบุคคล วิเคราะห์ช่องว่างของทักษะ

  • AI ที่เหมาะสม:

    • EdCast (Learning Experience Platform)

    • Docebo (AI-driven learning path)

    • Coursera for Business + AI Skill Map

2.4 AI ด้านการวางแผนกำลังคน (Workforce Planning & Talent Strategy)

ช่วยวิเคราะห์ความต้องการกำลังคนและวางแผนทรัพยากรในอนาคต

  • AI ที่เหมาะสม:

    • Eightfold AI

    • Oracle HCM Cloud

    • SAP SuccessFactors + AI Workforce Analytics

2.5 AI ด้านการจัดการประสิทธิภาพและวัฒนธรรมองค์กร

ช่วยประเมินผลงานแบบไม่มีอคติ วัดประสิทธิภาพจากข้อมูลจริง และแนะนำการพัฒนาเชิงพฤติกรรม

  • AI ที่เหมาะสม:

    • Betterworks

    • Culture Amp

    • Lattice (Performance Management + Engagement AI)

3. ตัวอย่างการใช้งานจริงของ AI ด้านบุคคลในองค์กร

  • Unilever ใช้ Pymetrics และ HireVue เพื่อคัดเลือกพนักงานทั่วโลก ลดระยะเวลาการสรรหาลง 75%

  • IBM ใช้ AI คาดการณ์ว่าพนักงานคนใดมีแนวโน้มจะลาออกล่วงหน้าได้แม่นยำถึง 95%

  • Google ใช้ People Analytics เพื่อพัฒนา Project Oxygen ซึ่งวิเคราะห์ว่าผู้จัดการที่ดีต้องมีพฤติกรรมอย่างไร

  • Walmart ใช้ AI จัดตารางการทำงานที่เหมาะสมกับความต้องการของพนักงานและองค์กรพร้อมกัน

องค์กรยุคใหม่ที่ต้องการความยืดหยุ่น ประสิทธิภาพ และการรักษาคนเก่งไว้กับองค์กร จำเป็นต้องพัฒนาทักษะในการเข้าใจพฤติกรรมบุคคล ใช้ข้อมูลสนับสนุนการตัดสินใจ และประยุกต์ใช้ AI อย่างมีกลยุทธ์ การผสานระหว่าง “ศาสตร์ด้านพฤติกรรมมนุษย์” และ “เทคโนโลยี AI” จะเป็นหัวใจสำคัญของการจัดการองค์กรในศตวรรษที่ 21

ผศ.เบ็ญจมาส นาควงษ์: